Odjel za konzervaciju i restauraciju

Konzervatorska laboratorija Gazi Husrev-begove biblioteke je najveća i najopremljenija laboratorija za konzervaciju papira i bibliotečke građe u Bosni i Hercegovini. Oformljena je 2005. godine u staroj zgradi Biblioteke sa mnogo skromnijom opremom i prostorom nego što je danas. U novoj zgradi konzervatorska laboratorija na površini od 300 m² sastoji se od četiri glavne prostorije, tri ostave i jedne kancelarije. Formirane su sekcije prema postupcima u konzervaciji, sekcija za ručnu konzervaciju, sekcija za mašinsku konzervaciju, prostorija za sterilizaciju i knjigoveznica.

Pojam konzervacija potiče od latinske riječi conservatio, što znači čuvanje, održavanje, spašavanje od propadanja. Konzervacija predstavlja sve fizičke i hemijske mjere zaštite radi produžetka vijeka trajanja predmeta konzervacije, usporavanja prirodnog procesa starenja i saniranja postojećih oštećenja na predmetu konzervacije. To su procesi mehaničkog čišćenja, pranja, neutralizacije, ojačavanja strukture, uklanjanja fleka, praćenje uslova čuvanja u depou i slično. Restauracija je obnavljanje izgleda oštećenog dokumenta, koja može biti ručna ili mašinska. Konzervacijom i restauracijom otklanjamo posljedice dejstva bioloških, hemijskih i fizičkih faktora degradacije papira. Intervencije se izvode materijalom koji je provjeren i sličan materijalu originala. Veoma važan aspekt konzervacije knjiga je i restauracija poveza koji obavljamo u našoj knjigoveznici.

Konzervatorski tretmani koji se koriste ne smiju ošteti ili oslabiti građu, jer temeljni princip konzervacije je usmjerenost ka poštivanju i što boljem očuvanju autentičnosti predmeta na kojem se radi konzervacija. U konzervatorskoj laboratoriji čuvaju se od propadanja svi pisani spomenici kulture na papiru, počev od rukopisa, starih štampanih knjiga, dokumenata, likovnog materijala – levhe, fotografije, geografske karte i slično.

Osnovni zadatak konzervatorske laboratorije je staranje o bogatoj zbirci rukopisa i dokumenata na osmanskom turskom jeziku, vrijednoj zbirci starih štampanih knjiga na orijentalnim jezicima, zatim starih fotografija i levhi i druge historijski važne nebibliotečke građe na papiru.